Behalve door schakers wordt deze site ook bezocht door een aantal mensen die vooral geinteresseerd zijn in de manier waarop hier gebuik wordt gemaakt van SPHPBlog.
Omdat de gekozen lay-out van Schaakpraat met zowel links als rechts een menu om te navigeren vrij bijzonder is komen er af en toe ook verzoeken binnen om het theme even op te sturen. Vandaar dat ook dit aan de downloadsectie is toegevoegd.
Dit theme is dus de code die de lay-out bepaald, zodat we daar bij het toevoegen van de berichten niets meer aan moeten doen.
dinsdag 27 februari 2007
2 menu's
zondag 25 februari 2007
Sleutelvelden
Zoals eerder beloofd in de lessen over het pionneneindspel zou ik nog wat vertellen over sleutelvelden. Een pion die de vijfde rij nog niet heeft bereikt heeft drie sleutelvelden die zich twee rijen verder bevinden, zoals aangegeven in het onderstaande diagram. Dit geldt dus niet voor de randpion.
Als de witte koning de sleutelvelden kan bereiken heeft hij (in principe) gewonnen. Als zwart dit kan verhinderen wordt het remise, als de pion zich tenminste binnen het vierkant bevindt.
|  |
In bovenstaand diagram verzekerd wit zich dus eenvoudig van de winst door Kd4 te spelen.
Op de vijfde rij komen er nog drie sleutelvelden bij, zodat bij het diagram onder ook met wit aan zet dit nu een gewonnen stelling is voor wit. Met zwart aan zet is het zelfs op een eerdere rij al gewonnen.
| |
| |
Bij een randpion liggen de sleutelvelden op b7 en b8 (of g7 en g8)
| |
In al deze stellingen kan de witte Koning eenvoudig een sleutelveld bereiken en daarmee de winst veilig stellen. Als we nu nog eens terugkijken naar de pionneneindspelen (met 1 pion) zijn ze wellicht een heel stuk gemakkelijker geworden. Gewoon op de sleutelvelden letten.
donderdag 22 februari 2007
Links
Hoewel Schaakpraat nog maar een goede maand geleden actief begonnen is (en toen pas de eerste bezoekers op deze site kwamen) is het aantal bezoeken in die korte tijd gestaag gegroeid tot zo'n 275 per dag. En de toenemende bekendheid van Schaakpraat is natuurlijk ten dele te danken aan de links op andere sites.
Om er een aantal te noemen:
De blogsites:
- Dutch Defence [Site bestaat niet meer]
On-line schaken
- FICS
The Free Internet Chess Server
- Internet Chess Club
Serious chess. Serious fun!
De linkpagina's
- Jouwpagina: Schaaklinks
van eigen bodem
Schaakforum
Laat het even weten als je link hier ontbreekt.
dinsdag 20 februari 2007
16e Windesheim Weekendtoernooi
De Stichting Bevordering Schaaksport Zwolle organiseert van 9 t/m 11 maart 2007 voor de 16e keer het Windesheim Weekendtoernooi. Dit toernooi vind plaats op de locatie van de hoofdspnsor van het toernooi, de Christelijke Hogeschool Windesheim in de Gert Veenhovenzaal, gebouw G (G-220), Campus 2-6 Zwolle.
Meer informatie over dit toernooi, evenals de standen en uitslagen van het vorige jaar, is te vinden op de website van de organisatie.
zondag 18 februari 2007
Schakende goden
De laatste tijd zijn er hier nogal wat eindspelen verschenen en hoewel de moeilijkheidsgraad hierbij verschillend was, zullen ze voor de meeste schakers toch redelijk te volgen zijn geweest.
Dat deed me denken aan een al wat ouder artikel van Tim Krabbé, waarbij hij het over het eindspel van koning met toren en paard tegen een koning met twee paarden heeft. Dit eindspel blijkt in 76 % van de gevallen gewonnen te zijn voor de speler met de toren zoals uitgezocht is door Ken Thompson. Tim Krabbé beschrijft in dit artikel een mat in 262. Dat is dus een geforceerd mat, wat bij het beste tegenspel 262 zetten in beslag neemt.
Het intrigerende aan dit beschreven eindspel is dat er geen logica in valt te ontdekken, terwijl alle zetten perfect zijn. Op iedere perfecte zet die het mat een zet dichterbij brengt volgt immers steeds een zet die er voor zorgt dat het mat ook niet dichterbij komt dan absoluut noodzakelijk is. Het is dus inderdaad alsof je als gewone sterveling naar een schaakpartij tussen goden zit te kijken.
Maar ook dat is weer onlogisch. Zo'n partij zou nooit gespeeld worden. Zwart zou in die situatie gewoon opgeven omdat het mat in 262 was.
Iets soortgelijks zie je ook gebeuren bij sterke schakers. Hoe sterker de schaker hoe sneller hij opgeeft. Het gebeurt dan ook zelden dat een grootmeesterpartij met mat eindigt. En als beginnende schaker is van zo'n partij soms ook niets te volgen. Over het algemeen valt dan ook het meest te leren van partijen tussen spelers die net iets sterker zijn dan jezelf. En van je eigen partijen natuurlijk.
zaterdag 17 februari 2007
Pionneneindspel (randpion)
Pionneneindspel met randpion
Het eindspel met de randpion is vrij saai, maar wel afwijkend van het normale pionneneindspel.
| | |
Randpion |
1.Kc5 Ke7 2.Kc6
( 2.a4? De pion gaat te vroeg lopen. Doordat de pion aan de rand van het bord staat is een verticale oppositie mogelijk die verhindert dat de pion door kan lopen. 2...Kd7 3.Kb6 Kc8 4.Ka7 Kc7 De verticale oppositie 5.Ka6 Kc6 6.Ka7 Kc7 7.Ka6 Zwart kan de oppositie eeuwig volhouden, maar kan ook kiezen om de koning op b8 te zetten: 7...Kb8 8.Kb6 wat uiteindelijk tot een patstelling leidt: 8...Ka8 9.a5 Kb8 10.a6 Ka8 11.a7 wederom omdat dit de rand van het bord is. )
2...Kd8 3.Kb7
( 3.Kb6? een foutje van wit. Nu kan de zwarte koning op b8 komen. 3...Kc8 4.a4 Kb8 5.a5 Ka8 6.a6 Kb8 7.Kb5 Ka8 8.Kb6 Kb8 9.a7+ Ka8 )
3...Kd7 4.a4 Kd6 5.a5 Kc5 6.a6 En de rest is eenvoudig. 1-0
Merk op dat het er bij dit eindspel vooral om ging welke koning op de belangrijke velden b7 of b8 kon komen. Dit soort velden noemen we sleutelvelden. Meer hierover in een volgende les.
vrijdag 16 februari 2007
Pionneneindspel (paardpion)
donderdag 15 februari 2007
Pionneneindspel (1 pion)
Eenvoudig pionneneindspel
Dit eindspel van Koning met pion tegen een eenzame Koning is gewonnen voor de beginpositie van onderstaand diagram.
In deze stelling is het zelfs onafhankelijk van wie er aan zet is, maar als de pion een rij verder zou staan dan is dit wel degelijk van belang zoals we zodadelijk zullen zien.
| | |
Wit wint |
1.c3 Zwart is aan zet en moet opzij. Vervolgens kan wit altijd een vakje schuin voorwaarts met de Koning. 1...Kb6 2.Kd5 Kc7 3.Kc5 Kb7 4.Kd6
( Merk op dat 4.c4? remise is, omdat na 4...Kc7 de koningen steeds tegenover elkaar blijven 5.Kb5 Kb7 6.Ka5 ook na zetten zoals 6...Kc6 7.Kb4 Kb6 8.Ka4 Kc5 9.Kb3 Kc6 10.Kb4 Kb6 Het naar voren schuiven van de pion helpt ook niet 11.c5+ Kc6 12.Kc4 Kc7 13.Kb4 Kc6 )
4...Kc8 5.c4 Kb7 6.c5 Kc8 7.Kc6 Omdat de pion voorbij de vierde rij is gekomen is dit zelfs gewonnen voor wit als deze aan zet is. Wit speelt dan Kd6 gevolgd door c6 ongeacht de tegenzet van zwart. 7...Kd8 8.Kb7 en nu kan de pion gewoon doorlopen. 1-0
dinsdag 13 februari 2007
Eindspel met Dame tegen Toren (3)
Dame tegen Toren
Het eindspel Koning met Dame tegen Koning met Toren is niet zo eenvoudig. De Toren kan hierbij een heel hardnekkige verdediger blijken te zijn. Bijna altijd wordt de winst verkregen door de Toren te winnen door middel van een damevork. Een belangrijke positie in dit eindspel is de positie van Philidor die in de eerste les over dit eindspel behandeld is. Ook over de verdediging op de zesde rij hebben we het eerder gehad.
In deze les gaan we vanaf een moeilijke beginpositie de stelling vereenvoudigen en uiteindelijk winnen.
| | |
Dame Toren |
1.Kb7 Te7+ 2.Kc6 Te6+ 3.Kd7 Te7+ 4.Kd8 Nu zijn ze op.
4...Te3 5.Db6+ Te6 6.Db2+ Te5 Nu de Toren gepend staat kan de Koning een stapje dichterbij komen. 7.Kd7 Kf5 8.Kd6 Te3
( 8...Te6+ 9.Kd5 Te7 10.Db1+ Kg5 11.Dc1+ Kf5 )
9.Dc2+ Kf4 10.Kd5 De koning heeft het midden van het bord bereikt. Vanuit hier wordt de zwarte koning naar een hoek gedreven. 10...Te5+ 11.Kd4 Te6 12.Df2+ Kg4 Een lijn verder, maar nu kan de koning nog niet mee komen helpen. 13.Df7 Te1 14.Dg6+ Kf4 15.Df6+ Kg3 16.Dg5+ Kf3 17.Df5+ Kg3 18.Dd3+ Kf2
( 18...Kf4 19.Dd2+ )
( 18...Kg4 19.Kd5 Kh4 20.Dd2 Tf1
( 20...Tb1 21.Df4+ Kh3 ( 21...Kh5 22.Df5+ ) 22.Df5+ )
21.Dh2+ Kg4 22.Dg2+ )
19.Dd2+ Te2 20.Df4+ Kg2 21.Kd3 Ta2 De Toren is van de e-lijn af. Wit probeert de positie van Philidor te bereiken, maar merk op dat Ke3 nu nog niet mag. Eerst moet er een gaatje zijn, zodat de Koning achter de Dame kan gaan schuilen.
( 21...Tb2 22.Dg5+ Kh3 23.Dh6+ Kg3 24.Dg7+ )
22.De4+ Kh2 De zwarte Koning mag ook zeker niet naar f1 gaan, omdat dan de Toren bijna meteen verloren gaat. Ook bij 22...Kf2 verliest zwart na 23.Dd4 Ke1 de Toren. 23.Ke3 Ta3+ 24.Kf4 Th3 25.Dd5 Tg3
( 25...Th4+ 26.Kf3 Th3+ 27.Kf2 Th4 28.Dg2# )
26.De5 Tg2 Dit begint er al op te lijken. 27.Kf3+ Kg1 28.De1+
( 28.Da1+ is sneller en na 28...Kh2 29.De1 ontstaat ook de stelling van Philidor, gespiegeld over de diagonaal a8-h1, met zwart aan zet. 29...Ta2 30.De5+ Kg1 31.Dd4+ Kh2 32.Dh8+ Kg1 33.Dg8+ Kh2 34.Dxa2+ )
28...Kh2 29.Dh4+ Kg1 Dit is weer de positie van Philidor. 30.Dd4+ Kh2 31.Dh8+ Kg1 32.Dh4 en nu dus ook met zwart aan zet. 1-0
maandag 12 februari 2007
Eindspel met Dame tegen Toren (2)
Toren op de zesde rij
Bij dit eindspel kan met name de toren op de derde of zesde rij (of lijn) een hardnekkige verdediging vormen. Het is goed om hier even speciaal aandacht aan te besteden.
| | |
Zesde_Rij |
1.Df4!! is een wat minder voor de hand liggende zet, maar als de toren nu naar een ander veld op de zesde rij gaat is er altijd een vork mogelijk. 1...Kd7
( 1...Ta6 2.Db8+ Kd7 3.Db7+ )
( 1...Tg6 2.Df8+ Kd7 3.Df7+ )
2.Da4+ Kc7
( 2...Kc8 3.Kc5 Tb7 4.Da8+ Kc7 5.De8 Ta7 6.De5+ Kb7 7.Kb5 Ta2
( 7...Ta3 8.De7+ )
( 7...Kc8 8.Kb6 Tb7+ 9.Kc6 Kd8 )
8.Dd5+ )
3.Da7+ Tb7 De toren moet hier de zesde rij verlaten. 4.Dc5+ Kb8 5.Kd6 Tg7 6.Db4+ Tb7 7.De4 Tb6+ 8.Kc5 Ka7 9.Dd4 Tb7 10.Kc6+ Ka8 11.Da1+ Kb8 12.Da5 1-0
zondag 11 februari 2007
Eindspel met Dame tegen Toren (1)
Philidor's Positie
Bij het eindspel van Koning met Dame tegen Koning met Toren speelt de positie van Philidor een belangrijke rol. Nu denkt iedereen bij de positie van Philidor meteen aan een ander eindspel, maar Philidor heeft meer eindspelen uitvoerig geanalyseerd en een aantal posities zijn op deze (verwarrende) manier naar hem vernoemd.
| | |
Dame_Toren |
1.De5+ Ka8 2.Da1+ Kb8 3.Da5
En nu zijn we weer in Philidor's positie, maar dit keer met zwart aan zet en, zoals gezegd, is het vanuit deze positie eenvoudig om te winnen.{
3...Tb1
De alternatieven voor zwart zijn nog slechter:
( 3...Kc8 4.Da8+ )
( 3...Tb2 4.De5+ )
( 3...Tb3 4.De5+ Ka7 5.Dg7+ Ka8 ( 5...Ka6 6.Da1+ Ta3 7.Dxa3# ) 6.Dg8+ )
( 3...Te7 4.Dd8+ )
( 3...Tf7 4.Db4+ Ka7 5.Da4+ Kb8 6.Db3+ )
( 3...Tg7 4.De5+ )
( 3...Th7 4.De5+ Ka8 5.Da1+ Kb8 6.Db1+ )
4.Dd8+ Ka7 5.Dd4+ Ka8 6.Dh8+ Ka7 7.Dh7+ 1-0
zaterdag 10 februari 2007
Notatieformulier
Soms zijn er snel wat schaaknotatieformulieren nodig. Een digitale versie van zo'n formulier is dan ook altijd handig, zodat hiervoor een exemplaar in MS-Word aan de downloads is toegevoegd.
Pagina 1 en 2 van dit document bevatten twee formulieren met ruimte voor 100 zetten.
Pagina 3 en 4 hebben wat meer plaats om de zetten te noteren, maar deze gaan maar tot 80 zetten, wat op zich wel voldoende is. Persoonlijk vind ik deze laatste dan ook de handigste.
Bij het uitprinten van de gewenste pagina's is het nog even opletten om ervoor te zorgen dat de achterkant goed ten opzichte van de voorkant staat, zodat na het doorsnijden van het A4-velletje twee schaaknotatieformulieren op A5-formaat ontstaan.
De voorkant is dan bedoeld voor de eerste 50 of 40 zetten.
Indien gewenst kan het formulier nog aan specifieke wensen worden aangepast. Zo kan voor een schaaktoernooi de naam van het toernooi al vooraf ingevuld zijn.
donderdag 8 februari 2007
Het schaakbord
Over het schaakbord zelf bestaan er niet zo veel schaaklessen. Heel het schaakspel lijkt zich af te spelen rond de loop van de stukken, maar het geeft vaak nieuwe inzichten om het ook eens vanuit het bord te bekijken.
Net zoals iedereen die tekenles heeft gevolgd geleerd heeft dat soms een veel betere tekening ontstaat door niet de objecten zelf te tekenen maar door de negatieve ruimte in te vullen, zo kan dat ook het geval zijn bij het schaken.
Toch houdt het bij de schaaklessen over het schaakbord vaak op bij het benoemen van de velden. Dat is jammer, want juist het denken vanuit het bord draagt bij tot het vormen van plannen en het spelen van meer strategische zetten. Maar ook de tactische zetten worden bij dit denken vanuit het bord vaak eenvoudiger.
Ook de kleuren van de velden, het zien van diagonalen, rijen, lijnen en cirkels en vooral de snijpunten hiertussen maken het vaak veel eenvoudiger om de tactische mogelijkheden in een schaakstelling te doorzien.
Als voorbeeld in het eindspel is er de oppositie. Bijna iedereen hier zal de oppositie tussen twee koningen wel kennen. Hierbij bevinden de koningen zich op dezelfde lijn met 1 veld ertussen. Behalve deze meest bekende vorm is er nog de verre oppositie, waarbij er 3 of 5 velden tussen de twee koningen zijn. De koningen kunnen elkaar ook horizontaal tegenhouden met de horizontale oppositie. En dan zijn er ook nog de diagonale en de virtuele oppositie, waarbij deze laatste twee een soort van samenstelling van de verticale en horizontale oppositie vormen. Al met al een heel getel.
In plaats van te tellen kan ook naar de rechthoek op het bord worden gekeken zoals deze door de twee koningen wordt opgespannen. Als alle hoekvelden dezelfde kleur hebben dan is er sprake van oppositie en anders niet. Dat lijkt toch wel een heel stuk eenvoudiger.
dinsdag 6 februari 2007
Chess Teacher
De PHP-code zoals die op deze site gebruikt wordt om op basis van de Fen-notatie een schaakdiagram te tekenen, en die hier ook is te downloaden, is op Chess Teaching omgeschreven tot een plugin voor WordPress. Dit soort terugmeldingen stel ik zeer op prijs.
:-)
De genoemde schaaksite streeft een vergelijkbaar doel na, namelijk het publiceren van schaaklessen en oefenmateriaal. In dit kader is ook de link naar Chess Tactics nog interessant. Deze site lijkt ongeveer stap 2 uit de stappenmethode (in het Engels) te behandelen. Naar aanleiding van het vorige stukje over tactiek en strategie werd ik op deze site attent gemaakt.
Blijkbaar zijn er meer schaakleraren in de wereld, die hun lesmateriaal op het web willen zetten.
Update 2010
Chess Teaching heet nu Chess Teacher Lessons en heeft een eigen domein. Bovenstaande link is aangepast.
zondag 4 februari 2007
Tactiek en strategie
Bij schaken gaat het om zowel de tactiek als de strategie, maar wat is nu precies het verschil?
Tactiek gaat bij het schaken over de combinaties van zetten of manoeuvres met als doel een materieel overwicht te krijgen, terwijl strategie zich richt op het verkrijgen van een betere stelling.
Tactiek begint dus al bij het eenvoudige slaan, maar omvat ook alles wat zich hierop richt zoals bijvoorbeeld de voordelige ruil en de dubbele aanval. Strategie kijkt meer neer de statische eigenschappen zoals het pionnenstructuur en de plaats van de koningen op het bord.
Tactiek richt zich dus ook meer op de korte termijn, terwijl strategie zich op de langere termijn richt. Door een aantal strategisch goede zetten krijg je het uiteindelijk voor elkaar dat de tactische schermutselingen die later plaats gaan vinden in je voordeel uitpakken.
Een speler heef dus altijd de kennis van tactiek nodig, zelfs als hij voornamelijk strategisch speelt. Hij moet namelijk de tactische mogelijkheden die hierdoor op termijn ontstaan wel herkennen.
Dit maakt het ook duidelijk waarom we in de schaaklessen eerst wat van tactiek moeten leren voordat we ons op de strategie kunnen richten. Maar kennis van die strategische aspecten is wel nodig, omdat het zich voordoen van tactische mogelijkheden niet geheel aan het toeval kan worden overgelaten. Het maken van een plan op basis van de kenmerken van de huidige stelling blijkt uiteindelijk vaak bepalend te zijn voor de uitslag van de partij.
Bij beginnende spelers speelt de schaakstrategie nog niet zo'n grote rol. In eerste instantie gaat het hier vooral om de tactische zaken, te beginnen bij 'Sla een ongedekt stuk' en het zorgen dat je zelf je stukken niet laat slaan.
donderdag 1 februari 2007
Ratingsite
Met het beschikbaar komen van de nieuwe ratings (van 1 februari 2007) wil ik even wijzen op de ratingsite van Mark Huizer. Hierop kun je niet alleen de ratinggrafieken van spelers en verenigingen bekijken, maar ook zelf allerlei ranglijsten samenstellen.
Hiervan kunnen alle clubs en bonden handig gebruik maken. Zo kun je bijvoorbeeld de ratinglijst van alle jeugdspelers van de Noordelijke Schaakbond bekijken.
Abonneren op:
Posts (Atom)