34e Open Kampioenschap Utrecht

8 – 10 JUNI 2007: 34E OPEN KAMPIOENSCHAP VAN UTRECHT

In het tweede weekend van juni wordt het traditionele Open Kampioenschap van Utrecht (OKU) gehouden. Dit weekendtoernooi heeft een lange historie en staat bekend om de combinatie van sterke spelers en veel gezelligheid. Een leuk evenement om aan mee te doen of gewoon eens een kijkje te nemen.

Op vrijdag 8 juni begint het toernooi om half acht ’s avonds. De zaterdag erop (9 juni) wordt een ware uitputtingsslag: 3 wedstrijden. Gelukkig mogen de deelnemers op één van deze dagen één vrije ronde opnemen. Op zondag is dat er niet meer bij: twee wedstrijden waarin de uiteindelijke beslissing valt. Komt dat zien!

Op de website van het toernooi is alles over dit toernooi te lezen, ook de eindstanden en dergelijke van eerdere jaren (2005 en 2006) zijn via deze site te bereiken.

Meer info via oku@paulkeres.nl of jj.janse@wanadoo.nl.

Twee tegen twee

De beginstelling die bij het onderstaande diagram hoort is remise.
Zowel zwart als wit hebben twee pionnen en beide koningen hebben de handen vol aan het tegenhouden van de pionnen. Ze kunnen dit in de diagramstelling dan ook net bolwerken en door in de varianten zowel wit als zwart een verkeerde zet te laten spelen krijgen we meteen wat andere stellingen op het bord.

Merk op dat het met een pion minder meteen gewonnen is voor de andere partij. Dit soort pionnen zijn immers onaantastbaar, zodat de eigen koning alle tijd heeft om ze te hulp te schieten.

Pionneneindspel

1...Kb7 2.Kf2 Kb6 3.Kg1

( 3.Kxf3 mag niet vanwege 3...g1=Q )

3...Kb7 4.Kf2 Kb6

( 4...Kc8 mag niet omdat wit na 5.b6 twee niet-verbonden vrijpionnen op de zesde rij krijgt. Dit is een belangrijke stelling. De niet-verbonden pionnen op de zesde rij kunnen de doorbraak forceren en hebben dus een voordeel boven de verbonden pionnen. 5...Kb7 6.d7 Kxb6 7.d8=Q+ )

5.Kg1 Kb7 6.Kf2 1/2-1/2

Schaakborden

Omdat ik ook dit schaakbord erg bijzonder vind, zet ik ook deze foto op de site.

Nog een schaakbord in de etalage van de Wereldwinkel in Venlo.

Onze eerste verjaardag

Bijna zou niemand er aan gedacht hebben, maar Schaakpraat bestaat nu precies 1 jaar.  <:o)

In het begin verschenen de berichtjes nog niet zo frequent en ook de bezoekers begonnen de site pas omstreeks de jaarwisseling te ontdekken, maar toch is zo'n eerste verjaardag iets wat niet helemaal onopgemerkt voorbij mag gaan.

Vandaar dit bericht.  :-)

Schaakaankleding

Eén van de eerste artikelen op deze site ging over het etalagebord en nu vandaag de schaakkampioenschappen voor de jeugd in Venlo begonnen zijn, blijkt één van de nevenactiviteiten de schaakaankleding van een aantal etalages in de Venlose binnenstad te zijn.
En ook nu is het blijkbaar nog steeds zo dat de stukken op het schaakbord in een winkel  verkeerd opgezet dienen te worden.


Een schaakbordje in de etalage van de Wereldwinkel in Venlo.

Drie tegen drie

Onderstaande stelling is gewonnen voor wit.

Hoe wit hier de pionnendoorbraak forceert is niet zo heel moeilijk en in eerste instantie heeft deze stelling een aantal dagen  zonder de oplossing op de site gestaan om iedereen de gelegeheid te geven het eerst even zelf op te lossen.

Doorbraak

Wit gaat twee van zijn pionnen weggeven om de doorbraak van de resterende pion te forceren. De koningen spelen in deze stelling geen rol van betekenis.

1.g6 hxg6 2.f6 gxf6 3.h6 Kc6 4.h7

Niets kan de witte pion nu nog stoppen en zodra deze promoveert is het eenvoudig om met de resterende pionnen van zwart af te rekenen.
1-0

Het belang van deze stelling zal later duidelijker worden als de meer complexe pionneneindspelen aan bod komen.

Onderstaande opgave lijkt me nu in ieder geval redelijk eenvoudig op te lossen. Hoewel zwart een pion meer heeft is ook dit gewonnen voor wit. Met zwart aan zet zou het gewonnen zijn voor zwart.

Openingsvallen in het Italiaans

In onderstaand diagram zijn een aantal openingsvallen van de Italiaanse opening na te spelen. Door deze varianten na te spelen en echt te begrijpen waarom een zet verliezend is, wordt een beter begrip van de Italiaanse opening verkregen. De specifieke zettenreeksen die kenmerkend zijn voor een opening ontstaan immers vooral doordat de andere zetten fout of minder goed zijn.

Tip: als het driehoekje rechts onder het bord niet zwart is kan met de knoppen met de enkele pijltjes stap voor stap door die variatie worden heengelopen. (De subvarianten worden dan niet meegenomen).

3. ... Lc5

1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lc4 Lc5 4.c3 Pf6

( 4...De7 5.O-O d6 6.d4 Lb6 7.h3
  ( 7.Lg5 f6?! 8.Lh4 g5 9.Pxg5 fxg5
    10.Dh5+ Kd8
(10...Kf8? 11.f4 Pxd4 12.fxg5+ Pf5+ 13.Lf2 d5 14.Lxd5 Kg7 15.Lxb6 axb6 16.exf5 Lxf5 17.Txf5 Dc5+ 18.Kh1 Dxd5 19.Pd2 Tf8 20.Txf8 Kxf8 21.Tf1+ Ke7 22.g6 )
    11.Lxg5 Pf6 12.Dh6 Tf8 13.f4 exd4
    14.e5! dxc3+ 15.Kh1 cxb2
    16.exf6 Txf6 17.Dxf6 Dxf6
( 17...bxa1=D 18.Dxa1 +- )
    18.Lxf6+ +- )
7...Pf6 8.dxe5 Pxe5 9.Pxe5 Dxe5 10.Pd2 Lxh3 11.gxh3 Dg3+ 12.Kh1 Dxh3+ 13.Kg1 Pg4 14.Pf3 Dg3+ 15.Kh1 Lxf2 -+ )

5.d4 exd4 6.O-O

( 6.cxd4 Lb6? 7.e5 Pe4 8.De2 La5+ 9.Kf1 d5 10.exd6 f5 11.d5 Pb8 12.dxc7 Dxc7 13.Ld2 Lxd2 14.Pbxd2 Df4 15.g3 +- )

6...Pxe4

( 6...O-O?! 7.cxd4 Lb6 8.d5 Pe7 9.e5 Pe8 10.d6 cxd6 11.exd6 Pg6 12.Lg5 Pf6 13.Pc3 h6 14.Dd3 Kh7 15.Lxf7! Txf7 16.Pe5 hxg5 17.Dxg6+ Kg8 18.Dxf7+ +- )

( 6...dxc3 7.e5 d5 Deze zet past normaal gesproken wel in deze opening, maar nu is wit's ontwikkelingsvoorsprong te groot. 8.exf6 dxc4 9.Dxd8+ Pxd8 10.fxg7 Tg8 11.Pxc3 Txg7 12.Te1+ Le6 13.Lf4 c6 14.Pe4 Lb4 15.Ld6 Lxd6 16.Pxd6+ Kf8 17.Tad1 +/- )

7.cxd4 Le7 8.d5 Pb8 9.Te1 Pd6 10.Lb3 O-O 11.Pc3 Pe8 12.d6 cxd6

( 12...Pxd6 13.Txe7 Dxe7 14.Pd5 De4 15.Pxc7 +- )

( 12...Lxd6 13.Lg5 Pf6 14.Pd5 Pc6 15.Pxf6+ gxf6 16.Lh6 +/- )

13.Txe7 Dxe7 14.Lg5 Pf6 15.Pd5 Dd8 16.Dd4 Pc6 17.Dh4 en zwart's beste alternatief lijkt nog 17...Pxd5 18.Lxd8 +-

Italiaans

In dit stukje worden eerst even de belangrijkste ideeen van de Italiaanse opening opgenoemd, waarna in het diagram de hoofdvarianten nagespeeld kunnen worden.

Bij de Italiaanse opening proberen beide spelers de macht over het centrum te krijgen. Wit doet dit door middel van zetten als 4.c3 en 5.d4. Zwart zal door middel van een zet zoals ...d5 proberen dit cenrum af te breken.

Voor beide partijen is het belangrijk snel de stukken te ontwikkelen. Wit zal verder proberen zijn loper op het zwakke f7 te richten, maar meestal zal de aanval niet snel genoeg ingezet kunnen worden om de koning nog in het midden mat te kunnen zetten. Beide spelers brengen hun koning in de meest gespeelde varianten via de rokade immers snel genoeg in veiligheid.

Probeer de centrale lijnen te bezetten met de toren, zeker als deze open zijn gegaan. Uiteindelijk kan dit in het eindspel het beslissende voordeel opleveren.
Vanwege de symmetrie gelden voor zwart in deze opening vrijwel dezelfde dingen als voor wit.

3. ... Lc5

1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lc4 Lc5 4.c3

( 4.d3 d6 is de opening die bekend staat als Giuoco Pianissimo, wat zoveel betekent als een erg rustige opening. Op zich is dit niet verkeerd, maar ik zie iemand toch liever 4.c3 of 3.d4! spelen. 5.Pc3 Pf6 6.Lg5 h6 7.Lxf6
( Wit kan ook 7.Lh4 spelen, waarna zwart met 7...g5 8.Lg3 ruimte kan creeeren voor de aanval op de witte koning. Zwart moet hierbij wel goed op zijn eigen koning letten. )
7...Dxf6 8.Pd5 Dd8 9.c3 a6 10.d4 La7 11.dxe5 Pxe5 12.Pxe5 dxe5 13.Dh5 O-O 14.Dxe5 Te8 15.Df4 )

4...Pf6 5.d3

( 5.d4 exd4 6.cxd4 Het is wit gelukt twee pionnen in het centrum te krijgen. Zwart zal hier wel iets aan moeten gaan doen. 6...Lb4+
( Niet goed is 6...Lb6 7.d5 Pa5 8.Ld3 met de dreiging b4 )
7.Ld2 Lxd2+
( Over het algemeen wordt 7...Pxe4 8.Lxb4 Pxb4 9.Lxf7+ Kxf7 10.Db3+ d5 11.Pe5+ Ke6 12.Dxb4 als slecht voor zwart gezien, maar na 12...Df8 13.Dxf8 Txf8 heb ik het idee dat dit nogal meevalt. Het verliezen van de rokademogelijkheid is na de dameruil niet meer zo belangrijk. )
8.Pbxd2 d5 9.exd5 Pxd5 10.Db3 Pce7 11.O-O O-O 12.Tfe1 c6 13.Pe4 )

5...d6 6.Lb3 a6 7.O-O La7 8.Pbd2 O-O 9.h3

Superschaak

Schaken op hoog niveau is tegenwoordig alleen mogelijk met een grondige kennis van de openingstheorie. Doordat deze de laatste jaren sterk in omvang is toegenomen speelt deze volgens en aantal spelers een te grote rol.

Als oplossingen hiervoor zijn nieuwe schaakvarianten bedacht zoals Fisher Random Chess en Superschaak.

Bij Superschaak wordt gespeeld met een aantal nieuwe stukken die andere zetten mogen doen. De meeste van dit soort nieuwe stukken zijn een combinatie van twee bekende stukken. Zo mag een amazone zowel paardzetten als damezetten doen. De keizerin mag als een toren of als een paard, de prinses als een loper of een paard en de veteraan als een koning of een paard. met deze vier hier genoemde stukken wordt ook het Nederlands Kampioenschap Superschaak gespeeld.



Wat de loop van de stukken betreft zal dus iedereen die wel eens een keertje kannibalenschaak heeft gespeeld hier al wat ervaring mee hebben. Zie ook het eerder bericht over kannibalenschaak.
Omgekeerd kunnen de stukken dus ook bij het kannibalenschaak worden gebruikt.
In de figuur is de amazone te zien.

Behalve met de introductie van de nieuwe stukken wijkt superschaak af van het normale schaken omdat vooraf ook steeds een andere beginpositie wordt opgezet.

Kannibalenschaak

Kannibalenschaak klinkt erg gevaarlijk, maar is een schaakvariant waarbij je een aantal vaardigheden die je bij het normale schaken goed van pas kunnen komen extra oefent.

Bij het kannibalenschaak wordt gespeeld volgens de normale regels, maar krijgt een stuk dat een ander stuk slaat alle bewegingsmogelijkheden van het geslagen stuk erbij. Een loper die een toren slaat gedraagt zich vervolgens als een dame. Als de koning een stuk heeft geslagen is het erg moeilijk geworden om deze nog matgezet te krijgen.

Het zal duidelijk zijn dat ruilen hierdoor geen ruilen meer is. Beginnen met slaan is bij deze variant van het schaken over het algemeen erg nadelig.

Legal's Mat

Het meest beroemde voorbeeld dat illlustreert hoe belangrijk het verschil tussen een relatieve en een absolute penning kan zijn is wel de in 1750 in Parijs gespeelde partij tussen De Legal en Saint Brie.

De matzetting is zelfs naar de witspeler vernoemd: Legal's Mat.

In de stelling die ontstaat na 1.e4 e5 2.Lc4 d6 3.Pf3 Lg4 4.Pc3 g6 lijkt het paard op f3 gepend te staan, maar blijkt bij nadere beschouwing gewoon de pion op e5 te kunnen slaan.

De partij kan automatisch nagespeeld worden door op de knop met het zwarte bolletje onder het bord te clicken. Met de andere knoppen kan door de partij worden genavigeerd, het bord omgekeerd of aangegeven worden of ook de variaties al dan niet doorlopen moeten worden.

4. ... g6

1.e4 e5 2.Lc4

Het mat kan ontstaan vanuit diverse variaties, maar in 2.Pf3 Pc6 3.Lc4 d6 4.Pc3 Lg4 5.Pxe5? kan wit's laatste zet beschouwd worden als een blunder, omdat als zwart niet de fatale zet 5...Lxd1?? speelt, maar 5...Pxe5! wit gewoon een stuk weggegeven heeft voor een pion. Na 5...Lxd1?? wint wit ook hier de partij 6.Lxf7+ Ke7 7.Pd5#

2... d6 3.Pf3 Lg4 4.Pc3 g6 5.Pxe5! Lxd1??

5... Le6 is waarschijnlijk zwart's beste zet, maar ook na 6.Lxe6 fxe6 7.Pf3 staat wit hierbij een pion voor. De variatie met 5... dxe5 faalt op 6.Dxg4

6.Lxf7+ Ke7 7.Pd5# 1-0

Het leuke van deze partij is ook dat deze zo goed illustreert dat je de partij kunt verliezen door (zonder verder al te lang na te denken) een dame te winnen. Vooral in dit soort situaties moet je hierop erg beacht zijn.

Het is niet helemaal duidelijk wat nu de originele in 1750 gespeelde partij van Legal was. Weinstein noemt in zijn boek 'Combinations and traps in the opening' de variant met Pc6 en schrijft na de zet Pxe5 dat we Legal hiervoor kunnen excuseren aangezien hij op dat moment 80 jaar oud was.