De slechtst mogelijke zet

Je hoort een schaker wel eens zeggen, dat hij in een bepaalde stelling alles had mogen spelen, behalve de zet die hij speelde. Hij speelde de slechtst denkbare zet. Maar wat is nu eigenlijk de slechtste zet?

In the worst possible move, aflevering 334 van Open chess diary, definieert Tim Krabbé de slechtst mogelijke zet als de zet die tot gevolg heeft dat de speler onmiddelijk zelf matgezet wordt, terwijl alle andere zetten mat in 1 zijn.
De slechts mogelijke zet is dan zo'n zet in die stelling waarbij het aantal mogelijke zetten maximaal is.

In de diverse naschriften die sinds de originele verschijningsdatum van dit stukje (4 januari 2007) zijn toegevoegd passeren steeds stellingen met nog meer zetten de revue. En op 8 maart verscheen zo de volgende, door Joaquim Crusats gecomposeerde, stelling.


Wit kan hier kiezen uit maar liefst 178 reglementaire zetten, waarvan er 1 direct verliezend is en alle andere 177 zetten mat in 1 of mat in 2 zijn. De 177 winnende zetten zijn dus niet allemaal mat in 1, maar de stelling is toch wel heel bijzonder te noemen. Het aantal zetten komt bijvoorbeeld wel erg dicht in de buurt van het maximum aantal zetten dat in een legale stelling mogelijk is. Tot op de dag van vandaag ligt het maximum van de hiervoor bedachte stellingen nog steeds op 218. Recordhouder met deze, in het volgende diagram weergegeven, stelling is Nenad Petrovic en hij heeft dit record al sinds 1964 op zijn naam staan.