Bobby Fischer

Gisteren zag ik het ineens op nu.nl staan: Bobby Fischer was overleden.
Bobby Fischer is een van de meest tot de verbeelding sprekende schakers ter wereld. Helaas had hij ook als schaduwzijde op zijn minst een moeilijk karakter en een aantal dubieuze uitspraken op zijn naam staan. Meer hierover is o.a. te vinden in Wikipedia.
Maar laten we hem vooral herinneren als het wonderkind Robert James Fischer, die we allen kennen als Bobby Fisher.

Fischer won op viertienjarige leeftijd het VS kampioenschap. Hierna zou hij nog zevenmaal aan dit kampioenschap meedoen en erin te slagen het iedere keer te winnen. Het eerste kampioenschap leverde hem een trainingsstage in Rusland op dat wellicht bepalend is geweest voor de verdere loop van zijn leven. De FBI wantrouwde Fischer vanaf dat moment en hield hem en zijn familie in de gaten.
Dat hij zich altijd bespioneerd en achtervolgd heeft gevoelt is dus ook echt gebaseerd op werkelijke feiten.
Het hoogtepunt van zijn leven was het wereldkampioenschap van 1972 tussen hem en Spasski in Reykjavik, al begon het verre van goed. Zo kwam hij er tijdens de eerste partij achter dat de camera's (ondanks eerdere protesten) dicht bij de spelers waren opgesteld en verloor vervolgens door een blunder. De tweede partij weigerde hij te komen, maar vanaf de derde partij speelden ze in een andere ruimte, omdat Spasski op deze manier geen wereldkampioen wilde worden. Uiteindelijk won Bobby Fischer met 12,5 - 8,5.
Voor het eerst in een kwart eeuw werd een niet Sovjetspeler wereldkampioen. Dit was voorpaginanieuws en het schaken kon zich verheugen met een groeiende populariteit.

Daarna speelt Bobby twintig jaar lang geen enkele officiële partij meer en stelt hij dermate hoge eisen voor het spelen van de partij om het wereldkampioenschap in 1975 tegen uitdager Karpov dat hem het wereldkampioenschap wordt ontnomen.
In 1992 speelt hij dan nog de revanchematch tegen Spasski in Joegoslavië, waar oorspronkelijk het kampioenschap van 1972 ook gepland stond. Doordat op dat moment tegen Joegoslavië VN-sancties gelden en hem vooraf verboden was te spelen, keert hij daarna niet meer terug naar de VS. Hij won met 10-5 en het leverde hem zo'n 3 miljoen dollar, maar ook een hoop ellende op.
Uiteindelijk dreigt hij in 2004 door Japan uitgeleverd te worden aan de VS, maar na aanvechting hiervan en negen maanden in gevangenschap te hebben doorgebracht brengt een IJslands staatsburgerschap uitkomst.

Een levensloop waar je kippenvel van krijgt.

Veel van zijn partijen zijn prachtig om na te spelen, maar de partij die hij als dertienjarige met zwart tegen Donald Byrne speelde is bekend als de schaakpartij van de eeuw. Deze is, voorzien van annotaties, hier te vinden