Inloggen

Iemand stelde me de vraag hoe hij op deze site in moest loggen.

Het meest directe antwoord is dat het inloggen niet nodig is voor de bezoekers en alleen nodig voor de auteurs van de artikelen. Ook bij het reageren op artikelen is voorlopig geen enkele vorm van registratie verplicht, maar om te voorkomen dat de site onder spam bedolven wordt, wordt wel gevraagd om het anti-spam getal wat je bij zo'n reactie ziet over te typen.
Ook alle schaakoefeningen en schaakstellingen zijn voor iedereen (zonder registratie) vrij toegankelijk.

Voor opmerkingen en andere suggesties kan het formulier dat te vinden is onder de contact link rechtsboven gebruikt worden.

Ook hierbij is voorlopig het invullen van zo'n getal verplicht evenals het invullen van het onderwerp en een bericht, maar we laten iedereen vrij bij de keuze van het invullen van zijn naam en email-adres, al is het blijkbaar bij het emailadres nu nog nodig om iets in te vullen (al is het maar een x).

Matzetten met 2 lopers

Van de elementaire matzettingen is het matzetten met twee lopers moeilijker dan het matzetten met de toren, maar wel weer eenvoudiger dan het matzetten met loper en paard.

We beginnen maar weer een keer vanuit een van de moeilijkste stellingen, waarbij we bovendien een loper moeten verplaatsen omdat hij anders geslagen wordt.

2 lopers

1.Lb4 Kd4 2.Kb7 Ke3 3.Lb5 en nu staan de lopers zodanig dat de zwarte koning ze niet meer kan benaderen en opgesloten zit in een grote driehoek. Kd4 4.Kb6 Kd5

( 4...Ke4 5.Kc5 Ke5 6.Lc6 Ke6 7.Kd4 Kf6 8.Ld7 Kg5 9.Ke5 is niet veel anders.)

5.Lc3 Ke4 6.Kc5 Ke3 7.Kd5 Kf4 8.Ld2+ Kf3 9.Ld3 en de driehoek is een stuk kleiner geworden. Kf2 10.Ke4 Kg3 11.Le3 Kg4 12.Lf4

(Niet het snelst, maar waarschijnlijk eenvoudiger te doorzien is 12.Le2+ omdat dit de methode van de steeds kleiner wordende driehoeken beter volgt. 12...Kg3 13.Kf5 Kh3 14.Lf3 Kg3 15.Ke4 Kh3 16.Lf4 en de zwarte koning zit nu gevangen tussen h3 en h3. 16...Kh4 17.Ke3 Kh3 18.Kf2 Kh4 En nu gaan we de loper opzij zetten, zodat de zwarte koning naar h2 kan. 19.Le2 Kh3 En nemen h4 af met: 20.Lg5 Kh2 21.Lf1 Kh1 22.Lg2+ Kh2 23.Lf4# )

12...Kh4 13.Le2 Kh3 14.Kf3 Kh4 15.Kf2 zodat we mat kunnen gaan zetten op h2. 15...Kh3 16.Lg5 Kh2 17.Lf1 Kh1 18.Lg2+ Kh2 19.Lf4# 1-0

How to Reassess Your Chess

Als aanvulling op de stappenmethode komt het door Jeremy Silman geschreven boek How to Reassess Your Chess zeker in aanmerking. Van dit boek dat zich met name lijkt te richten op spelers met een rating tussen de 1500 en 2000 zijn erg veel positieve reviews te vinden. En het boek is met zijn prijs van rond de 17 euro de aanschaf dan ook meer dan waard.

Het boek behandeld met name de diverse vormen van onbalans die er in een stelling aanwezig kunnen zijn. Silman onderscheidt er hierbij 7 en geeft aan hoe deze te gebruiken zijn. Ik denk dat dit met name helpt in die situaties dat je op zoek bent naar een plan en in die zin valt ook te verklaren dat er nogal wat mensen zijn die aangeven dat hun rating na het bestuderen van dit boek duidelijk gestegen is.
De meeste reviews zijn overigens ook ongebalanceerd (Of komt het door het lezen van dit boek dat ik daar zo gefocuseerd op ben?) en komen niet veel verder dan in een heleboel woorden aangeven dat het een goed boek is. En hoewel niet gepretendeerd wordt hier een geweldige review neer te zetten zijn er ook bij dit goede boek een aantal kanttekeningen te plaatsen.

Bij het zorgvuldig bestuderen van de voorbeeldpartijen uit het boek blijkt dat de winst soms niet zozeer binnen wordt gehaald door de geweldige zet als gevolg van het gevormde plan, maar als gevolg van een blunder die de tegenstander een aantal zetten later maakt. Speel bijvoorbeeld de partij Ervin-Silman (blz. 288) maar eens een keer na met de assistentie van Fritz en let hierbij met name op de zetten 15 tot en met 18. Overigens geeft Silman op zijn 15e zet na het uitroepteken al aan dat de zet riskant is, wat op zich een wat vreemde omschrijving is van een blunder. De partij wordt gered door de nog grotere blunder van de tegenstander op de 18e zet, waarbij Silman volstaat met aan te geven dat een andere zet ook verliezend is. De winnende variant met 18.Dg5+ wordt hierij volledig buiten beschouwing gelaten. Op zich zou dat niet zo erg zijn, maar de vraagtekens zouden er bij dit soort partijen dan toch echt wel bij moeten worden geplaatst. Overigens geldt dit vooral voor de partijen van Silman zelf, die zoals veel schakers een neiging heeft de eigen zetten van uitroeptekens te voorzien.

Dit is jammer, omdat we als schakers juist van onze fouten het meeste kunnen leren. De eerste stap hierbij is dat we deze fouten erkennen, zodat ze beter herkend en op den duur zelfs voorkomen worden.
Los van deze wat meer negatieve kanttekeningen blijft het boek de moeite meer dan waard, maar als lezer kan het zeker geen kwaad (om zoals altijd) kritisch door de voorbeeldpartijen heen te lopen.

Aan de andere kant zullen dit soort foutjes de meeste lezers nauwelijks opvallen en zelfs niet relevant zijn. Het gaat uiteindelijk om de ideeen die je op basis van dit boek allemaal opdoet.

Van het boek is ook een bijbehorend werkboek te koop, zodat met de bestudeerde stof geoefend kan worden.

Het 67e Noteboomtoernooi

Het Leidsch Schaakgenootschap organiseert van 16 t/m 18 februari 2007 voor de 67e keer het Daniël Noteboomtoernooi. Als toernooivorm is gekozen voor het bekende 6-rondige Zwitsers op weerstand in twee groepen op vrijdag, zaterdag en zondag.

Groep A is toegankelijk voor spelers met een ELO > 1800;
Spelers met een ELO > 1900 worden niet toegelaten tot groep B.

Behalve de prjzen voor de hoogste plaatsen in beide groepen zijn er ook ratingprijzen en jeugdprijzen.

Meer informatie is te vinden op de website van dit toernooi.

Matzetten

Na het matzetten met loper en paard zijn twee lessen over het matzetten met een toren wellicht wat te veel van het goede, zeker omdat dit als erg eenvoudig wordt beschouwd. Het is inderdaad zo dat dit redelijk eenvoudig is, maar het doel van deze site is uiteindelijk om schakers van diverse speelsterktes hier wat te bieden. We veronderstellen hierbij wel dat men al kan schaken. Het uitleggen van het spel zelf en de loop van de stukken zul je hier dus niet snel tegenkomen. Hiervoor kun je bijvoorbeeld terecht op schaken voor beginners. Schaakpraat begint ongeveer waar schaken voor beginners eindigt.

Omdat de bijdrages hier als het ware in een onvoorspelbare volgorde geplaatst zullen worden zal het op termijn misschien wel wat moeilijker worden om het goede stukje te vinden. Dit zal dan opgelost worden door meer detailering aan te brengen in de categorieen waaruit rechts te kiezen valt. Te denken valt hierbij aan een indicatie van de moeilijkheidsgraad etc.

De mat in 1, 2 en 3 opgaves en de stellingen kunnen trouwens ook door relatief sterke spelers gebrukt worden als oefenmateriaal. Zelfs Kramnik had hier wellicht baat bij gehad.

En zo blijken alle berichtjes op deze site toch weer wat met elkaar te maken te hebben.

Matzetten met Toren (1)

Naar aanleiding van de vraag het matzetten met een toren nog een keer uit te leggen, zal ik hiervoor twee manieren laten zien.

In dit stukje wordt de meest eenvoudige manier uitgelegd. Dat is niet de snelste manier, maar anders hadden we ook geen andere manier meer nodig. We maken het gebied van de koning hierbij voortdurend kleiner door steeds een lijn (of een rij) af te nemen.

Toren

1.Td1 De koning stond rechts van het midden, dus we beginnen om de d-lijn af te nemen. Nu heeft de koning alleen nog de rechterhelft van het bord tot zijn beschikking. 1...Ke4 2.Kc3
Onze eigen koning moet dan naar de lijn net links van de toren. Ke5 3.Kc4 Ke6 4.Kc5 Ke7 5.Kc6 Ke8 6.Kc7

We blijven de andere koning volgen, maar zorgen ervoor dat we deze zelf niet op dezelfde rij zetten.

6...Ke7 Zodra de andere koning wel op dezelfde rij komt schuiven we de toren een lijn naar rechts: 7.Te1+ Kf6 en daarna de koning naar rechts: 8.Kd6 Kf5 We willen onze toren wat betreft de rij het liefst dichter bij onze eigen dan bij de andere koning houden. Bovendien willen we zelf niet de koningen op dezelfde rij plaatsen. 9.Te8 Kf4 10.Kd5 Kf3 11.Kd4 Kf2 12.Kd3 Kf1 13.Kd2 Kf2

De koningen staan weer tegenover elkaar. We zijn weer in zo'n sleutelstelling, waarbij de toren weer een plaats naar rechts op kan schuiven.

14.Tf8+ Kg3 15.Ke3 Kg4 De toren weer naar de andere kant: 16.Tf1 Kg3 Zo gaat het sneller, maar we kijken eens wat er gebeurd als zwart achter de toren aan gaat. 17.Tg1+ Kh2 Het antwoord is niks. Gewoon even de toren naar de andere kant zetten: 18.Tg8 Kh1 19.Kf2 Kh2 20.Th8# 1-0

Het is dus redelijk eenvoudig om op deze manier mat te zetten. Het nadeel is wel dat het even kan duren, maar het kost zeker minder dan 50 zetten.

Matzetten met Toren (2)

En dan nu de meest snelle manier om mat te zetten me een toren. We beginnen vanuit dezelfde stelling.
De rechthoek waarin de andere koning zich bevindt zullen we bij deze methode steeds kleiner maken.

Toren

1.Kc3 Ke4 De beste verdediging, maar nu sluiten we de koning op binnen de rechteronderhelft: 2.Th5 Kf4 3.Kd3 Kg4[/pgn][pgn]Nu spelen we eerst 4.Te5 en na Kf4 zetten we de toren nog maar een plaatsje verder5.Td5 Kf3

(Na 5...Kg4 is het nog sneller afgelopen 6.Ke3 Kg3
( 6...Kh4 7.Kf3 Kh3 8.Th5# )
7.Td4 Kg2 8.Tg4+ Kh3 9.Kf3 Kh2 10.Tg7 Kh1 11.Kf2 Kh2 12.Th7# )

6.Td4 Kf2 7.Tf4+ levert de kleinste rechthoek op.

7...Kg3 8.Ke3 Kg2 9.Tf3 met wederom een kleinere rechthoek tot gevolg 9...Kg1 10.Tf2

De rechthoek heeft nu de gewenste afmetingen.10...Kh1 11.Kf3 Kg1 12.Kg3 Kh1 13.Tf1# 1-0

Bezoekers

De laatste week heeft deze site over het aantal bezoekers niet te klagen en het lijken er met de dag meer te worden. Zo zijn er vandaag al 300 bezoeken geweest, terwijl we nog zo'n drie uur te gaan hebben. (Y)

Hoe blij we ook zijn met dit bezoek: helemaal verklaarbaar is het niet.
Zo komen er soms binnen heel korte tijd bezoekers uit Italie, Duitsland, Hongarije, Japan, Oostenrijk, Zwitserland, etc., terwijl deze site geheel in Het Nederlands is. Het lijkt er verder ook nog op dat ze allemaal afgesproken hebben op bijna dezelfde tijd te komen kijken.

Los hiervan hebben we gelukkig ook een groeiend aantal andere bezoekers, maar het bovenstaande intrigerende fenomeen blijft ons bezighouden.
Als iemand een verklaring voor die eerdergenoemde bezoeken heeft, dan zouden we dit graag willen weten. Je kunt dit doen als reactie op dit bericht, zodat andere bezoekers ook meteen weten wat er aan de hand is.



Update

Net na het plaatsen van dit bericht kwam er weer een groep:
23 bezoekers binnen de 2,5 minuten en het lijkt nog door te gaan.   ???

Het Grote Bos JeugdWeekendtoernooi

Zaterdag 20 en zondag 21 januari zal voor de vierde keer het Grote Bos JeugdWeekendtoernooi worden gehouden.
Dit toernooi is speciaal bedoeld om de gevorderde jeugdschakers in de gelegenheid te stellen om eens wat langere partijen te spelen. Op beide dagen worden drie partijen gespeeld, die maximaal 2,5 uur kunnen duren.

Meer informatie is te vinden op de website van het toernooi.

Mens & Machine

In het eerste nummer van 2007 van de door de Consumentenbond uitgegeven Digitaalgids staat naar aanleiding van de tweekamp over zes partijen tussen Kramnik en Deep Fritz dat de tweestrijd tussen Mens en Machine nu afdoende beslist is in het voordeel van de machine.

Hoewel dat ongetwijfeld waar is, en als het nu nog niet zo is dan zal het volgend jaar zeker zo zijn, zijn er bij deze tweekamp toch wel een aantal bijzondere dingen op te merken.
In de tweede partij van deze tweekamp gebeurde wat iedereen voor onmogelijk hield. Kramnik zag een mat in 1 over het hoofd. Sindsdien zijn er vele artikelen verschenen om te verklaren hoe dat toch mogeijk was, maar het heeft ook wel iets positiefs dat je als zwakkere schaker blijkbaar altijd een kans hebt om te winnen. Hiermee wil ik trouwens niet zeggen dat Deep Fritz de zwakkere schaker was.
Omdat de eerste, derde, vierde en vijfde partij in remise eindigden moest Kramnik bij de zesde en laatste partij wel proberen te winnen om gelijk te komen. Vermoedelijk droeg dit er aan bij dat hij ook deze partij verloor.

Als Kramnik het mat in 1 niet over het hoofd had gezien, zou de tweekamp best wel eens anders af hebben kunnen lopen. Voor de rest van de mensheid maakt het overigens niet uit. De computer is gewoon de sterkere speler. Dat geeft ons dan weer de mogelijkheid om thuis zo'n sterke speler te raadplegen die altijd bereid is om nog eens naar de gespeelde partijen te kijken. En het schaken zelf doe ik toch het liefst tegen mensen.

Oefenen

Om goed te leren schaken moet je vooral veel oefenen, zowel de theorie als de praktijk. Op deze site kun je behalve de schaaklessen al veel materiaal vinden om de theorie te oefenen. Kijk bijvoorbeeld maar eens bij  de Stellingen of de Mat in 2 opgaves. Naarmate je deze beter en sneller op kunt lossen, zul je ook in een echte partij meer gaan zien.

Met alleen het doornemen van theorie ben je er nog niet. Het is goed om ook regelmatig partijen te spelen. Het beste kun je hiervoor lid worden van een schaakclub. Als je dan nog meer oefenpartijen wil spelen zijn er veel mogelijkheden via internet, bijvoorbeeld bij FICS of bij ICC.

Ook het noteren van de partij helpt bij het beter leren schaken. Het geeft je de mogelijkheid om achteraf nog eens naar de partij te kijken en wat je een volgende keer beter anders kan doen.

Op deze manier leer je eigenlijk ook de openingen, want in tegenstelling tot wat veel mensen lijken te denken gaat het er bij de schaakopeningen niet zozeer om dat je steeds de beste zet doet, maar dat je weet hoe je er gebruik van kunt maken als je tegenstander een slechte zet doet. Dit soort dingen leer je vanzelf als je het maar vaak genoeg op het bord hebt gehad.
En je krijgt het vaak genoeg op het bord als je veel oefent.

Matzetten met Loper en Paard (3)

Het  matzetten met loper en paard  is niet zo eenvoudig en komt in de praktijk ook niet veel voor.
Toch is het goed eens een keer te bekijken hoe dit moet omdat deze matvoering duidelijk maakt hoe stukken met elkaar kunnen samenwerken. Bovendien zal het je maar gebeuren dat je genoegen moet nemen met remise, omdat je deze matvoering niet voor elkaar krijgt.
Omdat de koning matgezet dient te worden door de loper moet de koning naar een hoek met dezelfde kleur als de loper worden gedreven. We hebben dus een goede hoek en een verkeerde hoek.

Het matzetten gaat in drie stappen:

1. de koning naar de rand drijven
2. de koning naar de goede hoek drijven
3. het matzetten zelf (deze les)

Dit soort problemen zijn altijd het gemakkelijkst te leren door achteraan te beginnen. Op die manier is ook meteen duidelijk waar je naar toe wil werken.

Goede hoek

Voor het matzetten van de koning op h8 is h6 het enige goede veld voor het paard. Dit paard moet namelijk g8 aanvallen, maar mag de aanval van de loper op zowel f8 als h8 niet blokkeren.

1.Pg4 Kh8 2.Ld6 Als tussenzetje om het pat te voorkomen.

2...Kg8 3.Ph6+ Kh8 4.Le5# 1-0

In de twee andere lessen zullen de twee voorgaande stappen besproken worden, maar het is belangrijk om deze laatste stap eerst goed onder de knie te hebben.

Matzetten met Loper en Paard (2)

De koning naar de goede hoek drijven

De koning staat in de verkeerde hoek. We zullen deze veldje voor veldje naar de andere hoek moeten verdrijven. Het is belangrijk om in de gaten te houden dat met een zwartveldige loper het paard de witte velden van de koning af moet nemen om te beginnen met a8.

Foute hoek

1. Pb5 Kc8 2. Kc6 Kb8 3. Pc7 Het veld a8 is afgenomen. 3... Ka7 Nu moet de loper er eerst voor zorgen dat de koning naar de achterste rij gaat. 4. Le3+ Kb8 5. Lc5

Een heel belangrijke positionering van de witte stukken. We zullen deze nog vaker terugzien. De zwarte koning zit opgesloten en de witte loper kan b8 af gaan nemen.

5... Kc8 6. La7 Kd8 7. Pd5 Ke8

(7... Kc8 8. Pe7+ Kd8 9. Kd6 Ke8 10. Ke6 Nu nog een loper erbij om d8 af te nemen. 10... Kd8 11. Lb6+ Ke8 12. Ld4 Kf8 13. Le5 Ke8 en we kunnen weer een plaatsje naar rechts opschuiven 14. Lc7 Kf8 15. Pf5 Ke8 16. Pg7+ Kf8 17. Kf6 Kg8 18. Kg6 Kf8 19. Ld6+ Kg8 en nu alleen nog even matzetten: 20. Pf5 Kh8 21. Le7 Kg8 22. Ph6+ Kh8 23. Lf6#)

8. Kd6 Kf7

(8... Kf8 9. Ke6 Ke8 10. Pe7 is ook weer hetzelfde.)

(8... Kd8 9. Pe7 En ook deze stelling hebben we eerder gezien. 9... Ke8 10. Ke6 Kd8 11. Lb6+ Ke8 12. Ld4)

9. Pe7 Kf6 De zwarte koning lijkt te ontsnappen. 10. Le3 Kg7 11. Lg5 Kf7 Hij zit weer opgesloten. De witte koning zal nu naar e6 wandelen maar doet dit via d7. 12. Kd7 Kg7

(Na 12... Kf8 gaat het wat sneller: 13. Pg6+ Kg7 14. Pe5 Kijk eens hoe goed zo'n paard en loper samen kunnen werken. Even de koning erbij halen. 14... Kh7 15. Ke7 Kg7 16. Lf4 Kg8 17. Lh6 Kh7 18. Lf8 Kg8 19. Pg4 Kh7 20. Kf7 Kh8 21. Lg7+ Kh7 22. Pf6# )

13. Ke6 Kf8 14. Lh6+ Ke8 15. Lf4 Kf8 16. Le5 Weer het paard, de koning en de loper op een rij. Daar weten we wel raad mee. 16... Ke8 17. Lc7 Kf8 18. Pf5 Ke8 19. Pg7+ Kf8 20. Kf6 Kg8 21. Kg6 Kf8 22. Ld6+ Kg8 en nu is het gewoon matzetten 23. Pf5 Kh8 24. Le7 Kg8 25. Ph6+ Kh8 26. Lf6# 1-0

Matzetten met Loper en Paard (1)

De koning naar de rand drijven

We hebben de stukken van wit maar eens zo slecht neergezet, dat we nog heel wat te doen hebben voordat we zwart mat kunnen zetten.

Het matzetten gaat in drie stappen:

1. de koning naar de rand drijven (deze les)
2. de koning naar de goede hoek drijven
3. het matzetten zelf. (Het is het beste deze les eerst te bekijken.)

Om te beginnen gaan we onze stukken eens richting centrum plaatsen, zodat we daar de zwarte koning uit kunnen verdrijven.

...Pxa2

Dit blijkt in de praktijk relatief eenvoudig te gaan.

1.Pb4+ Kc4 2.Ka3 omdat het paard verdedigd moet worden, maar ook om de loper mee te laten doen. Zwart kan nu al niet meer naar de d-lijn. Kc5 3.Le5 Kc4 4.Ka4 als tussenzet. We willen naar rechts. Kc5 5.Kb3 Kb6 6.Kc4 Kb7

( 6...Ka7 7.Kc5 Kb7 8.Pd5 Ka7 9.Pb6 Ka6 10.Kc6 Ka7 11.Ld6 Ka6 12.Lb8 enzovoort, zoals beschreven in het deel over de verkeerde hoek. )

7.Kc5 Ka8 8.Pd5 Ka7

( 8...Kb7 9.Pb6 Ka6 10.Kc6 Ka7 11.Ld6 Ka6 en dan dus weer 12.Lb8 )

9.Pb6 Kb7 10.Kb5

( We kunnen hier natuurlijk ook 10.Ld6 doen. Dan volgt weer het bekende 10...Ka6 11.Kc6 )

10...Ka7 11.Kc6 Ka6 en de rest is/wordt behandeld in de andere twee lessen over dit mat.

12.Lb8 Ka5 13.Pd5 Ka4 14.Kc5 Kb3 15.Pb4 Kb2 16.Lf4 Kc3 17.Le3 Een wachtzet. De loper moet wel d2 aan blijven vallen. 17...Kb3 18.Ld2 Ka4 19.Kc4 Niet het snelst, maar wel het eenvoudigst om te volgen. 19...Ka5 20.Le3 Ka4 21.Lb6 Ka3 22.Pd3 Ka4 23.Pb2+ Ka3 24.Kc3 Ka2 25.Lc5 Ka1 26.Pd3 Kb1 27.Kb3 Ka1 28.Kc2 Ka2 29.Pc1+ Ka1 30.Ld4# 1-0

Een andere methode om de koning naar de rand te drijven is die via de driehoeken van Delatang, maar dan moet je de koning eerst nog in zo'n driehoek zien te krijgen. Veel informatie over dit eindspel (in het Engels) is was verder te vinden op de blogsite van Mostly Chess Tactics.

Update: Beide websites bestaan inmiddels niet meer. Vandaar dat ik de links heb verwijderd.

Schaakacademie wordt opgeheven

De 'Schaakacademie', een initiatief van de Koninklijke Nederlandse Schaakbond KNSB, wordt opgeheven.

Medio 2002 ging een projectteam bestaande uit een projectleider, schakers, webontwikkelaars en een webredacteur aan de slag om een community op te zetten waar je online kon leren schaken, trainen en tegen andere cursisten spelen.

Schaakacademie.nl was bedoeld voor kinderen en volwassenen die nog niet konden schaken en dat graag wilden leren of de regels wel al kenden en graag sterker wilden leren spelen. Het idee van de KNSB was dat meer mensen die kunnen schaken ook meer leden tot gevolg zou hebben.  Tevens bood schaakacademie.nl traningsmateriaal voor de gevorderde huisschaker en clubschaker.

De methode die voor de lessen werd gehanteerd was de bekende “Stappenmethode”, ontwikkeld door Cor van Wijgerden en Rob Brunia. Schaakacademie.nl bood de lessen van  stap 1, stap 2 en stap 3 aan. Het lesmateriaal werd samengesteld door Dolf Meijer, Stefan van Blitterswijk, Petra Schuurman en Herman Grooten.